Gepubliceerd op: 08-10-2025
Wonen belangrijk thema Tweede Kamerverkiezingen
Woonwijken neerzetten op grote bouwlocaties: het is een belangrijk onderdeel in het huidige overheidsbeleid om het woningtekort aan te pakken. Dat grote stappen echter niet per definitie ook snel thuis betekent, blijkt uit recent onderzoek van Het Financieele Dagblad (FD) naar de zeventien grootschalige woningbouwgebieden (Novex-locaties) die in 2022 door het Rijk zijn aangewezen.
In die gebieden moeten bijna 290.000 huizen komen, en snel. Het Rijk heeft al miljarden aan subsidies verstrekt aan gemeenten om projecten van de grond te krijgen. De enquête van het FD onder de betrokken gemeenten legt echter bloot hoe moeizaam de bouw tot stand komt. Er is nog maar zicht op het realiseren van een kwart van het aantal woningen dat er zou moeten komen.
Het FD sprak ook met vier wethouders die verantwoordelijk zijn voor wonen in hun gemeente. De wethouder van Almere ziet de woningbouw fors achterblijven bij de doelen en noemt botsende belangen als belangrijke oorzaak: de procederende supermarkteigenaar, een inwoner die vreest voor parkeeroverlast of een ontwikkelaar die zich verzet tegen betaalbaarheidseisen. Ook de wethouder van Zwolle stuit op belemmeringen; het zijn de bekende belemmeringen die in heel Nederland de bouw vertragen, zoals netcongestie, hoge bouwkosten en parkeren. De wethouders van Arnhem en Breda ervaren soortgelijke problemen.
“Er is nog maar zicht op het realiseren van een kwart van het aantal woningen dat op de grootschalige woningbouwgebieden zou moeten komen.”
Hoe nu verder? In de verkiezingsprogramma’s is wonen opnieuw een belangrijk thema. De PVV wil permanent wonen in recreatiewoningen volledig toestaan en het Mediapark in Hilversum transformeren naar een nieuwe woonwijk. In het programma van de VVD keren de grootschalige woningbouwgebieden terug: de partij wil ‘bouwen, bouwen, bouwen’ en zet in op sturing vanuit het Rijk om dertig nieuwe grootschalige woonwijken te realiseren, zowel in dichtbevolkte als dunbevolkte gebieden. GroenLinks-PvdA wil 100.000 woningen per jaar bouwen, waarbij bouwen weer een publieke taak wordt en de markt minder dominant. D66 wil tien nieuwe steden bouwen, vooral bij bestaande steden en grote ov-knooppunten. Het CDA breidt het principe van ‘straatje erbij’ uit tot een ‘wijkje erbij’ en maakt het moeilijker om woningbouw met juridische procedures te vertragen.
Of het voor de woningbouw uitmaakt welke coalitie straks het land gaat besturen? Wel voor de lange termijn. Maar voor de mensen die nu een huis zoeken op zijn best een heel klein beetje. Het duurt jaren om de koers van de woningmarkt te verleggen.
De meest succesvolle ingreep voor de korte termijn lijkt te liggen bij de Raad van State. Die besloot in juli vorig jaar voorrang te geven aan bezwaarprocedures tegen woningbouwprojecten. In een jaar tijd zijn daardoor 250 woningbouwprojecten met voorrang behandeld, samen goed voor zo’n 62.000 woningen. Over een aantal andere zaken zit de uitspraak eraan te komen of zijn de partijen er alsnog samen uitgekomen. De versnellingsaanpak blijkt een succes en is met een jaar verlengd, tot in elk geval juli volgend jaar.
Michel van Eekert
Directeur Buildsight
Op de hoogte blijven?
Benieuwd naar meer artikelen, podcasts of marktonderzoeken vanuit Buildsight?
Volg ons dan op LinkedIn of neem contact voor de mogelijkheden.
