5 september 2024 – Aankondiging voor de zomer van 2025: een bouwmaterialenakkoord. Het Rijk, een grote groep brancheverenigingen en ketenvertegenwoordigers hebben als eerste stap richting dit akkoord vlak voor de zomer van 2024 een samenwerkingsverklaring ondertekend. Doel is de verduurzaming van materiaalketens – van onder andere beton, staal, isolatie, gips, hout, bouwplastics, kalkzandsteen en keramiek – in de bouw te versnellen.
Een andere sprong voorwaarts mogen we verwachten van de nieuwe milieuprestatie-eisen die op 1 juli 2025 ingaan. Aanvankelijk leidden de voorgestelde aanpassingen tot kritiek uit de sector. Zo zou de nieuwe methode een onterecht hoge milieubelasting toeschrijven aan biobased bouwproducten. Nadat er flink is gesleuteld aan de methode staat het overgrote deel van de sector nu achter het voorstel, aldus de Kamerbrief van 24 juni.
Er komt een bouwmaterialenakkoord aan, met als doel de verduurzaming van materiaalketens in de bouw te versnellen.
Dan is er het convenant ‘Schoon en Emissieloos Bouwen’, dat inmiddels door bijna honderd organisaties is ondertekend. De partijen werken toe naar de inzet van schoner materieel in de bouwsector in 2030. Dit gebeurt vooral door stikstofuitstoot te voorkomen door materieel te vervangen door elektrische machines. Opvallend is dat veel gemeenten niet meedoen: slechts één op de acht gemeenten heeft het convenant ondertekend. Opvallend is ook dat de gemeenten die wel zijn aangesloten, nog maar weinig dadendrang tonen: van de 18 miljoen euro die dit jaar voor hen beschikbaar is – als tegemoetkoming voor de extra kosten die ze maken voor het uitvragen van emissieloos materieel in aanbestedingen – is tot nu toe slechts 400.000 euro (2 procent) aangevraagd. Zolang gemeenten in hun rol als opdrachtgever geen emissie-eisen aan bouwers stellen, zullen die hun huidige diesel materieel blijven inzetten.
Dat de hink-stap-sprong naar een toekomstbestendige bouwsector niet altijd in voorwaartse richting gaat, maar ook wel eens ronddraait op de plaats of zelfs achterwaarts gaat, signaleert ook ABN AMRO. In haar publicatie ‘Woningmarkt trekt aan, verduurzamen wordt duurder’ van 16 juli stelt de bank dat de nieuwe coalitie vasthoudt aan de oude koers, met een paar aanscherpingen, maar ten koste van het klimaatbeleid. Zo ontbreekt het aan maatregelen die de klimaatdoelstellingen voor de gebouwde omgeving dichterbij brengen of woningen van het gas af helpen. Ook wordt er bezuinigd op duurzaamheidsmaatregelen. Aan de salderingsregeling voor huishoudens met zonnepanelen komt eind 2026 abrupt een eind, in plaats van stapsgewijs zoals aanvankelijk het plan was. Er komt geen extra geld om de congestie op het elektriciteitsnet op te lossen, er wordt gesneden in de SDE++ subsidies voor de uitrol van warmtenetten en in de gemeentelijke subsidies om huizen met een slecht energielabel te verduurzamen.
Het oogt een beetje als een rommelige hink-stap-sprong. Toch is dat niet per se erg, het gaat niet om het behalen van een Olympische medaille. Zoek elkaar op, inspireer elkaar, luister naar elkaar. En laat de Buildsightdag op 11 september – geheel gewijd aan het thema toekomstbestendig bouwen – weer nieuwe energie, nieuwe ideeën en nieuwe contacten opleveren voor een volgende hink, stap of sprong naar een mooie toekomst.
Michel van Eekert
Directeur Buildsight
